80. rocznica „czarnej niedzieli”

8 listopada 1942 r. został zapamiętany w Staszowie jako „czarna niedziela”. Miała miejsce wówczas likwidacja staszowskiego getta i wypędzenie jego mieszkańców. W tym roku przypadła 80. rocznica zagłady staszowskiej gminy żydowskiej, w związku z czym odbyły się obchody rocznicowe, mające na celu upamiętnienie ofiar tych tragicznych wydarzeń oraz utrwalenie w pamięci mieszkańców gminy Staszów tej dramatycznej historii.

Według różnych danych w staszowskim getcie przebywało od pięciu do sześciu tysięcy Żydów - mieszkańców miasta i okolic. 8 listopada 1942 roku hitlerowcy wyprowadzili ich z getta w kierunku Szczucina, skąd zostali wywiezieni do obozów zagłady m.in. w Treblince i Bełżcu. Część osób zginęła w czasie marszu, pozostałych zamordowano w obozach. Przeżyli tylko nieliczni. Pamięć tamtych wydarzeń powinna być wciąż żywa i przypominana młodszym pokoleniom. - Pragniemy dać świadectwo, pokazać przykładem, że pamiętamy i jak co roku uczcić pamięć ofiar „czarnej niedzieli” – podkreślał burmistrz Leszek Kopeć. Z okazji 80. rocznicy tego dnia, przygotowano specjalny program obchodów.

O godzinie 12.00 na cmentarzu żydowskim przy ul. Kościuszki w Staszowie odbyła się modlitwa za ofiary wydarzeń, które zapisały się jako jedne z najtragiczniejszych na kartach historii gminy Staszów. Wspólnej modlitwie za ofiary hitlerowców przewodniczył ordynariusz diecezji sandomierskiej ks. bp. dr Krzysztof Nitkiewicz. Gminę Staszów reprezentowali burmistrz miasta i gminy Staszów dr Leszek Kopeć, zastępca burmistrza dr Ewa Kondek oraz przewodniczący Rady Miejskiej w Staszowie Ireneusz Kwiecjasz. Wagę i podniosłość wydarzenia podkreślali w swych wystąpieniach zebranym burmistrz Leszek Kopeć i Leszek Tyboń, prezes zarządu stowarzyszenia EKOSAN. Rys historyczny tamtych wydarzeń przedstawił natomiast historyk dr Dariusz Kubalski, dyrektor Publicznej Szkoły Podstawowej nr 2 w Staszowie. Uczniowie Liceum Ogólnokształcącego im. ks. kard. Stefana Wyszyńskiego w Staszowie odczytali wiersz napisany przez jedną z ofiar „czarnej niedzieli”. We wspólnych obchodach uczestniczyli także starosta staszowski Józef Żółciak, dyrektor i uczniowie Liceum Ogólnokształcącego im. ks. kard. Stefana Wyszyńskiego, dyrektorzy placówek oświatowych z terenu gminy Staszów, dyrektorzy jednostek kultury gminy Staszów, proboszczowie ksiądz kanonik Szczepan Janas i ksiądz Grzegorz Jeż, duchowni i mieszkańcy gminy Staszów.

Po modlitwie, zapaleniu zniczy i złożeniu kwiatów na cmentarzu na zainteresowanych czekał szereg wydarzeń tematycznych. W Regionalnej Izbie Tradycji - Muzeum Ziemi Staszowskiej znajdującej się tymczasowo w Publicznej Szkole Podstawowej nr 1 im. T. Kościuszki w Staszowie, przygotowano wystawę judaica staszowskie „Oni tu byli”. W Staszowskim Ośrodku Kultury natomiast można obejrzeć wystawę przekazaną miastu Staszów przez Stowarzyszenie EKOSAN pt. „Diamentowa kolekcja”. Zbiór obejmuje 41 reprodukcji obrazów Jesekiela Dawida Kirszenbauma „DUVDIVANIEGO”. W SOK-u można podziwiać było również zbiory dotyczące kultury żydowskiej Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy w Staszowie. Wystawę można oglądać do 20 listopada. Staszowski Ośrodek Kultury stał się także sceną dla wyjątkowego duetu Grzegorza Michty i jego córki Nadii, którzy urzekli zgromadzonych gości muzyką klezmerską podczas swojego koncertu „Najpiękniejsze pieśni żydowskie”. Dopełnieniem obchodów była promocja książki dr. Dariusza Kubalskiego „Po drugiej stronie miasta. Staszowskie getto”. Przedstawienie tematyki, o które traktuje promowana pozycja odbyło się w formie wykładu samego autora.