83. rocznica zbrodni katyńskiej

„Zbrodni posiadającej znamiona ludobójstwa. Kwalifikowanej, jako zbrodnia wojenna, zbrodnia przeciw ludzkości, zbrodnia przeciw pokojowi i zbrodnia komunistyczna. Zbrodnia popełniona na zamówienie polityczne przywódców Związku Sowieckiego. Motywem działania sprawców – funkcjonariuszy NKWD była likwidacja obywateli polskich, z powodu ich przynależności narodowościowej. Takie zbrodnie nie ulegają przedawnieniu. [...]” - mówił historyk dr Dariusz Kubalski, podczas staszowskich obchodów 83. rocznicy zbrodni katyńskiej.

Uroczystość odbyła się 13 kwietnia 2023 r., w Parku im. Adma Bienia w Staszowie, przed pomnikiem upamiętniającym pomordowanych na wschodzie wiosną 1940 roku. Wydarzenie rozpoczęto hymnem państwowym. Następnie laureaci międzyszkolnego konkursu recytatorsko – muzycznego oraz uczniowie Publicznej Szkoły Podstawowej nr 2 w Staszowie zaprezentowali wzruszający montaż słowno – muzyczny.

„[…] 5 marca 1940 roku Józef Stalin na prośbę Ludowego Komisarza Spraw Wewnętrznych (ZSRR) Ławrietija Berii podpisał rozkaz rozstrzelania jeńców z obozów w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie, a także ponad jedenaście tysięcy polskich więźniów przetrzymywanych w więzieniach zachodniej Białorusi oraz zachodniej Ukrainy. [...]” - opowiadał dr Dariusz Kubalski o wydarzeniach sprzed osiemdziesięciu trzech lat.
„[…] Cztery tysiące czterystu dwudziestu jeden polskich oficerów z obozu w Kozielsku zamordowano w Katyniu. Trzy tysiące ośmiuset dwudziestu oficerów obozu starobielskiego znalazło śmierć w Piatichatkach pod Charkowem, a sześć tysięcy trzystu jedenastu więźniów obozu z Ostaszkowa zamordowano w Twerze i pochowano w Miednoje. […] Sowiecki aparat represji mordował kwiat naszego narodu profesorów wyższych uczelni, nauczycieli, lekarzy wielu specjalności, pisarzy i artystów, funkcjonariuszy administracji państwowej wszystkich szczebli, sędziów, prokuratorów, policjantów, wysokiej rangi wojskowych. Było to świadome i celowe uderzenie w elity społeczeństwa polskiego, aby łatwiej było zniszczyć nasz naród.

Wśród ofiar znalazły się osoby związane z ziemią staszowską. W Katyniu zginął porucznik Józef Jaroń – kierownik Szkoły Powszechnej nr 2 w Staszowie, porucznik Jan Ignacy Wróblewski – przedwojenny nauczyciel staszowskiego gimnazjum oraz pochodzący ze Staszowa kapitan Jan Franciszek Raczyński.

W Miednoje spoczęli związani ze Staszowem policjanci: starszy posterunkowy Stanisław Dziewięcki (urodzony w Jasieniu), przodownik Wincenty Golba – policjant posterunku w Staszowie oraz komendant posterunku w Bogorii; posterunkowy Stefan Miler z posterunku w Kurozwękach. […]

Przez prawie pół wieku władze Związku Radzieckiego utrzymywały, że za zbrodnię katyńską odpowiedzialni są hitlerowcy. Dopiero we wrześniu 1990 roku strona rosyjska rozpoczęła śledztwo w sprawie mordu katyńskiego. Trwało ono do 11 marca 2005 roku i niestety jego wyniki zostały w większości utajnione. Najwyższa Prokuratura Federacji Rosyjskiej oficjalnie oznajmiła, że nie ma podstaw do uznania zbrodni katyńskiej za zbrodnię ludobójstwa. [...]” - mówił dr Dariusz Kubalski.

Burmistrz Staszowa, dr Leszek Kopeć zwracając się do uczestników nawiązał do obecnie popełnianych zbrodni przez Rosję na Ukrainie. Deportacje, mordy, terror, trwająca wojna potwierdzają, że są to niezmienne metody uprawiania imperialnej polityki Federacji Rosyjskiej wobec jej sąsiadów. Burmistrz przypomniał również, wydarzenia sprzed trzynastu lat, kiedy to oficjalna delegacja na czele z Prezydentem RP – prof. Lechem Kaczyńskim, zginęła pod Smoleńskiem, podróżując na obchody 70. rocznicy mordu katyńskiego.
Burmistrz podziękował uczestnikom za obecność i udział w uroczystości, które mają również edukacyjny wymiar.

Starosta staszowski – Józef Żółciak skierował apel do młodzieży szkolnej, aby nigdy nie zapomniała o martyrologii swojego narodu, który walczył za wolność i przyszłość swoich dzieci. Starosta w swojej wypowiedzi zaakcentował, jak istotną jest aktywna postawa demokratycznych narodów wobec współczesnej „sowieckiej” agresji na Ukrainę.

Ks. kan. Szczepan Janas – proboszcz parafii pw. św. Bartłomieja Apostoła w Staszowie poprowadził modlitwę w intencji zamordowanych obywateli Rzeczypospolitej Polskiej „na nieludzkiej ziemi”.

Następnie delegacje złożyły kwiaty i znicze przed pomnikiem „W hołdzie staszowskim oficerom Wojska Polskiego i Policjantom pomordowanym na wschodzie wiosną 1940 roku”.

Wręczono nagrody uczestnikom międzyszkolnego konkursu recytatorsko – historycznego pt. „Katyń w literaturze”, który odbywał się pod patronatem Burmistrza Miasta i Gminy Staszów. Pierwsze miejsce zajął Albert Czuba z Zespołu Placówek Oświatowych – Publicznej Szkoły Podstawowej im. Oddziału Partyzanckiego AK „Jędrusie” i Przedszkole w Smerdynie.

Drugie miejsce zajęły Julia Kawalec z Zespołu Placówek Oświatowych – Publicznej Szkoły Podstawowej im. Oddziału Partyzanckiego AK „Jędrusie” i Przedszkole w Smerdynie oraz Emilia Naziarz z Publicznej Szkoły Podstawowej nr 2 im. Ignacego Jana Paderewskiego w Staszowie.

Trzecie miejsce zajęły: Urszula Brocka z Publicznej Szkoły Podstawowej nr 2 im. Ignacego Jana Paderewskiego w Staszowie oraz Bartosz Sierant z Publicznej Szkoły Podstawowej im. Papieża Jana Pawła II w Czajkowie.

Uroczyście wręczono również nagrody uczniom Publicznej Szkoły Podstawowej nr 2 im. Ignacego Jana Paderewskiego w Staszowie, którzy brali udział w konkursie plastycznym pt. „Józef Jaroń – legionista, żołnierz września 1939 roku, ofiara zbrodni katyńskiej”. Za swoje prace wyróżnieni zostali: Jakub Piotrowski z klasy 6c, Dominik Szląpek z klasy 5a, Dawid Chara z klasy 6d, Mikołaj Klusek z klasy 5a i Wojciech Glica z klasy 7a.

W uroczystości wzięli udział między innymi: dr Leszek Kopeć – burmistrz Staszowa wraz z zastępcą dr inż. Ewą Kondek, Józef Żółciak – starosta staszowski, ks, kan. Szczepan Janas – dziekan dekanatu staszowskiego, proboszcz parafii pw. św. Bartłomieja Apostoła w Staszowie, Ireneusz Kwiecjasz – przewodniczący Rady Miejskiej w Staszowie wraz z radnymi Rady Miejskiej: Dominikiem Rożkiem i Bonifacym Wojciechowskim, Jacek Marek - prezes Zakładu Energetyki Cieplnej sp. z o.o., Grzegorz Orzechowski – prezes Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej sp. Gminy z o.o. w Staszowie, Józef Małobęcki - były członek Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, dyrektorzy placówek oświatowych z terenu miasta i gminy Staszów, delegacja Staszowskiego Towarzystwa Kulturalnego oraz młodzież staszowskich szkół.