Zabytki

Centrum zabytkowego starego miasta o układzie renesansowym, kształtem zbliżony do kwadratu. Z każdego rogu wychodzą dwie prostopadłe do siebie ulice.

Usytuowany pośrodku rynku Ratusz to architektoniczna wizytówka miasta. Został wybudowany w stylu klasycystycznym w pierwszej połowie XVIII wieku przez Aleksandra Czartoryskiego.

Zlokalizowany obok ratusza pomnik jest punktem, przy którym w Staszowie odbywają się najważniejsze uroczystości patriotyczne, tj. obchody Konstytucji 3 Maja i Święto Odzyskania Niepodległości w dniu 11 listopada.

Jest najcenniejszym zabytkiem Staszowa. Jego powstanie datuje się na XII w. Po najstarszym drewnianym kościele nie pozostał niestety żaden ślad - został on spalony w 1241 r. przez Tatarów. Na miejscu wcześniejszego kościoła, w latach 1342–1343 wybudowano nowy, murowany kościół z kamienia i cegły (otynkowany z wyjątkiem ciosowej kaplicy) w stylu gotyckim: kościół św. Bartłomieja.

Pochodzi z 1825 r. Wybudowana na osi fasady kościoła, murowana, reprezentuje styl klasyczny. Pierwszą kondygnację stanowi arkadowa brama, drugą zdobią trzy smukłe arkady, a trzecią - charakterystyczne trzy koliste otwory, zwieńczone trójkątnym przyczółkiem.

Zwaną także Kaplicą Tęczyńskich, została wzniesiona dzięki Kata­rzynie z Leszczyńskich Tęczyńskiej w latach 1610–1625. Kaplica, dobudowana do kościoła św. Bartłomieja, stanowi najwartościowszy zabytek miasta oraz mauzoleum grobowe męża i syna fun­datorki.

Na górującym nad Staszowem wzgórzu przy ul. Opatowskiej znajduje się kapliczka pw. Jana Nepomucena. Wybudowana została w 1848 r. na dawnym kurhanie.

Kilka kilometrów od Staszowa znajdują się Kurozwęki, miejscowość, której istnienie notowano już w XIII wieku. W Kurozwękach warto zobaczyć kościół pw. Wniebowzięcia Matki Boskiej i św. Augustyna. Parafia została utworzona w 1347 roku.

Ten niewielkich rozmiarów kościółek wraz z otoczeniem stanowi bardzo urokliwy zakątek Kurozwęk. Zbudowany został w XVIII wieku jako dowód wdzięczności za ocalenie mieszkańców Kurozwęk od epidemii, która panowała w Staszowie i okolicach w 1705 roku.

Jego początki sięgają XIV wieku, kiedy to około 1400 roku Dobiesław z Kurozwęk wybudował drewniano-murowany zamek, siedzibę rodu. Początkowo zamek miał charakter obronny. Był to jeden z pierwszych murowanych zamków rycerskich w Polsce.

Kościół w Wiśniowej pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego, uroczyście poświęcony przez biskupa Mikołaja Oborskiego 15 listopada 1681 roku, wybudowany został z kamienia jako kościół szpitalny; należał wówczas do parafii w Kiełczynie.

Niedaleko od Staszowa położona jest Wiśniowa, w której znajduje się Pałac Kołłątajów z I połowy XVIII wieku, jeden z najciekawszych zabytków w Gminie Staszów.

Koniemłoty to jedna z najstarszych wsi Gminy Staszów. Historia miejscowości sięga czasów króla Bolesława Chrobrego, który nadał Koniemłoty Benedyktynom ze Świętego Krzyża. Parafia koniemłocka istniała już w XIV wieku. Po pierwszym, drewnianym kościele nie pozostał żaden ślad.

Historia miejscowości wiąże się przede wszystkim z historią zboru ewangelicko-reformowanego. Budynek zboru stanowi od 1980 r. kaplicę parafii rzymsko – katolickiej w Koniemłotach. Zbór stoi około 100 metrów od szosy Staszów – Stopnica, przy drodze do Stefanówka. Zbudowano go pod koniec XVIII wieku, na miejscu wcześniejszego drewnianego budynku.

Ciekawostką Wiązownicy Kolonii jest znajdujący się tam Zespół Pałacowy „Dzięki” z drugiej połowy XIX wieku, zbudowany przez Wasilija Pogodina. Budynek wywiera bardzo duże wrażenie.