Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej

12 kwietnia 2024 r. (w piątek) w Staszowie odbyły się gminne obchody Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej.

Uroczystości rozpoczęto odsłonięciem gabloty, poświęconej Józefowi Jaroniowi - dyrektorowi Powszechnej Szkoły nr 2 w Staszowie, żołnierzowi zamordowanemu przez NKWD w Katyniu. Gablota znajduje się w Publicznej Szkole Podstawowej nr 2 im. I. J. Paderewskiego. Ekspozycję pomogli przygotować wnukowie Józefa Jaronia – Marcin Jaroń i Maciej Respondowicz.

W parku im. Adama Bienia przy pomniku poświęconym „Staszowskim Oficerom Wojska Polskiego i Policjantom Pomordowanym na Wschodzie, wiosną 1940 roku” dr Dariusz Kubalski przedstawił rys historyczny wydarzeń sprzed osiemdziesięciu czterech lat.
Zbrodnia katyńska została zlecona na zamówienie polityczne przywódców Związku Sowieckiego – mówił historyk - Po przeprowadzeniu selekcji, 1 kwietnia 1940 roku, łącznie w trzech specjalnych obozach NKWD znajdowało się 8402 oficerów Wojska Polskiego, 6006 policjantów, 189 strażników więziennych oraz 22 duchownych.
5 marca 1940 roku, Józef Stalin na prośbę Ludowego Komisarza Spraw Wewnętrznych Ławrientija Berii podpisał rozkaz rozstrzelania jeńców z obozów w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie, a także 11 tys. polskich jeńców przetrzymywanych w więzieniach zachodniej Białorusi i zachodniej Ukrainy. Od kwietnia do połowy maja 1940 roku funkcjonariusze NKWD mordowali polskich oficerów i policjantów: 4421 polskich z obozu w Kozielsku zamordowano w Katyniu; 3820 oficerów z obozu w Starobielsku znalazło śmierć w Piatichatkach pod Charkowem, 6311 więźniów z obozu w Ostaszkowie zamordowano w Twerze i pochowano w Miednoje. […]
Sowiecki aparat represji z zimną krwią mordował kwiat naszego narodu. […] Było to świadome i celowe uderzenie w elity społeczeństwa polskiego, aby łatwiej zniszczyć naród polski.

Dr Kubalski przypomniał również osoby związane z ziemią staszowską, które zostały zgładzone przez sowietów. Wśród ofiar byli: zamordowany w Katyniu por. Józef Jaroń – kierownik Szkoły Powszechnej nr 2 w Staszowie; por. Jan Ignacy Wróblewski – przedwojenny nauczyciel staszowskiego gimnazjum oraz pochodzący ze Staszowa kpt. Franciszek Raczyński. W Miednoje spoczęli związani ze Staszowem policjanci: starszy posterunkowy Stanisław Dziewięcki – urodzony w Jasieniu; przodownik Wincenty Golba – policjant posterunku w Staszowie; posterunkowy Stefan Miler z posterunku w Kurozwękach.
W 2005 roku Najwyższa Prokuratura Wojskowa Federacji Rosyjskiej oficjalnie oznajmiła, że nie ma podstaw do uznania zbrodni katyńskiej za zbrodnię ludobójstwa.

Burmistrz Staszowa, dr Leszek Kopeć zwrócił się z apelem do młodzieży szkolnej o kultywowanie pamięci oraz poszerzanie swojej świadomości historycznej. Burmistrz przypomniał, że prawdziwa historia zbrodni katyńskiej, przez pół wieku, była zakłamywana ze względów politycznych. Prawdziwa wiedza na temat przeszłości jest bezcenna szczególnie w obecnych niespokojnych czasach – posumował włodarz. Burmistrz podziękował również wszystkim obecnym za udział w uroczystości.

Następnie delegacje oddały hołd poległym i pomordowanym obrońcom Rzeczypospolitej. Złożono kwiaty i zapalono znicze przy pomniku poświęconym „Staszowskim Oficerom Wojska Polskiego i Policjantom Pomordowanym na Wschodzie, wiosną 1940 roku”.

Uroczystość była również okazją do wręczenia nagród uczniom biorącym udział w międzyszkolnym konkursie plastycznym pt. „Katyń, pamiętamy”. Wzięło w nim udział dwudziestu dwóch uczniów z klas VI, VII i VIII ze szkół z terenu gminy Staszów.
1. miejsce ex aequo zajęli : Aleksandra Jop (PSP nr 2 w Staszowie ) i Gabriela Zalewska (PSP w Mostkach); 2. miejsce przyznano Jakubowi Piotrowskiemu (PSP nr 2 w Staszowie); 3. miejsce zajęła Oliwia Morantowicz (ZPO w Wiązownicy Dużej).

Wyróżnienia otrzymali uczniowie: Dominik Szlompek (PSP nr 2 w Staszowie); Nikola Figacz (ZPO PSP nr 1 w Staszowie); Dawid Chara (PSP nr 2 w Staszowie).

W Publicznej Szkole Podstawowej nr 2 w Staszowie odbył się konkurs wiedzowy na temat osoby Józefa Jaronia: 1. miejsce uzyskała Natalia Myśliwiec; 2. miejsce Szymon Orkisz; 3. miejsce Magdalena Małas i Jakub Bajorek.

W wydarzeniu wzięli udział: burmistrz Staszowa – dr Leszek Kopeć wraz z zastępcą dr inż. Ewą Kondek; delegacja Komendy Powiatowej Policji w Staszowie: asp. Sztabowy Jarosław Bober, mł. asp. Albert Januszewski, prezes Zakładu Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Staszowie – Jacek Marek; działacz NSZZ „Solidarność” – Józef Małobęcki; młodzież szkół z terenu miasta i gminy Staszów.

Wydarzeniu towarzyszyła wystawa plenerowa poświęcona agresji sowieckiej na Polskę we wrześniu 1939 roku oraz tragicznym wydarzeniom związanym ze zbrodnią katyńską. Wystawę użyczyła Delegatura IPN w Kielcach - Instytut Pamięci Narodowej.