Remont Pałacu Kołłątajów w Wiśniowej na finiszu

Pałac Kołłątajów w Wiśniowej to wyjątkowe miejsce na mapie staszowskiej turystyki. Pałac jest jednym z najpiękniejszych obiektów w gminie Staszów – od 2018 roku trwa tutaj remont, który ma przywrócić obiektowi dawną świetność. Dziś prace powoli dobiegają końca. Koszt renowacji Pałacu w Wiśniowej to prawie 2,5 miliona złotych.

Pałac w Wiśniowej to wyjątkowe miejsce. Poza ciekawą architekturą jego historia ma ścisły związek z rodziną Kołłątajów, w której posiadaniu był przez pewien czas. Ten dawny dwór z XVIII wieku został niegdyś przebudowany przez starostę trześniowskiego, Rafała Kołłątaja, na barokowo-klasycystyczną rezydencję. Obiekt w swoich murach gościł samego księdza Hugona Kołłątaja, jednego z twórców Konstytucji 3 Maja. Ksiądz Kołłątaj miał wyjątkowy sentyment do tej perełki, a zgodnie z jego wolą w pobliskim kościele parafialnym złożone zostało jego serce.

Położony jest w malowniczym i zabytkowym parku dworskim, którego historia sięga XVIII wieku, a architektura budynku zachwyca po dziś dzień. W pałacu znajduje się piękna i ciekawa klatka schodowa nawiązująca swoim stylem do baroku oraz wmurowany portyk z sześciu kolumn toskańskich. Niegdyś, w latach swojej świetności, obiekt przyciągał swoim urokiem rzesze turystów. Jednak czas systematycznie odciskał swoje piętno na budynku, który przetrwał dwie wojny światowe – pałac wymagał gruntownego remontu.

Dzięki staraniom burmistrza Leszka Kopcia oraz dr Ewy Kondek, zastępcy burmistrza, udało się pozyskać dofinansowania na renowację tego zabytkowego pałacu. Od 2018 roku systematycznie prowadzone są prace restauratorskie, a budynek odzyskuje dawny blask. Władze mają na niego wiele ciekawych pomysłów.

- Pałac Kołłątajów w Wiśniowej to jedna z największych perełek historycznych naszego regionu. Od wielu lat szukaliśmy środków, które pomogłyby nam poprzez remont budynku oraz terenu wkoło przywrócić dawny blask temu miejscu – informuje burmistrz Leszek Kopeć. - Naszym głównym celem było zachowanie materialnego dziedzictwa kulturowego pałacu – dodaje - Liczymy na to, że remont tego miejsca przyczyni się do zwiększenia potencjału turystycznego zarówno gminy, jak i całego województwa świętokrzyskiego – podkreśla włodarz.

W obiekcie od wielu lat mieści się Izba Pamięci Hugona Kołłątaja, w której przechowywana jest pokaźna kolekcja eksponatów historycznych oraz dokumentów związanych z życiem i działalnością księdza Hugona Kołłątaja. Działa tutaj także filia Biblioteki Publicznej w Staszowie. Przed laty w budynku działała zlikwidowana już Publiczna Szkoła Podstawowa, a także przedszkole. Obecnie działalność placówki została przeniesiona do wyremontowanego budynku wozowni, jednak po zakończeniu remontu powróci do Pałacu.

- Chcemy, żeby Pałac w Wiśniowej prócz pełnienia swoich podstawowych funkcji, w tym turystycznej, był także miejscem wydarzeń o charakterze kulturalnym, bo sprzyja temu klimat tego miejsca. Będziemy organizować tutaj wszelkiego rodzaju spotkania, w tym spotkania ze sztuką, a także konferencje – informuje burmistrz Leszek Kopeć. Włodarz dodaje, że projekt renowacji obiektu to jeden z kilku etapów zmian, jakie Gmina chce tutaj przeprowadzić. - Kropką nad i będzie rewitalizacja parku wokół Pałacu, dlatego szukamy kolejnych środków, które pomogą nam zagospodarować ten teren. Jest w co inwestować, bo to miejsce ma potencjał i swój wyjątkowy urok, jest spokojnie i magicznie. Chcemy, aby zarówno Pałac jak i park stały się miejscem spotkań oraz spędzania wolnego czasu, dlatego planujemy na przykład powstanie plenerowego amfiteatru, wybudujemy ścieżki i chodniki, a także pojawi się jeszcze więcej zieleni. Wiemy jedno, będzie pięknie – podsumowuje burmistrz Leszek Kopeć.

Renowacja Pałacu Kołłątajów w Wiśniowej obejmuje pięć etapów, z czego cztery z nich zostały już zrealizowane. Całkowity koszt prac renowacyjnych to kwota 2 376 609,93 złotych, z czego wkład jaki wniosła gmina wyniósł 1 348 093,87 złotych. Dotacje zewnętrzne, które na realizację przedsięwzięcia pozyskał samorząd, wyniosły łącznie 1 028 516,06 złotych.

Pierwszy etap, który zakończył się w 2019 roku, objął remont budynku na zewnątrz. Widoczną na pierwszy rzut oka zmianą jest całkowity remont elewacji – wykonano także izolację pionową i poziomą ścian fundamentowych. Na nowe wymieniono stare, przeciekające pokrycie dachowe oraz wyremontowano kominy. Wykonawca robót w pierwszym etapie wykonał drenaż wraz z odwodnieniem, a także wymienił zewnętrzną stolarkę okienno-drzwiową. Nowy wygląd zyskało pomieszczenie istniejącej Izby Pamięci Hugona Kołłątaja oraz część pozostałych sal. Wartość pierwszego etapu zadania to kwota 1 024 595,00 złotych, z czego na ten cel udało się uzyskać dofinansowanie z Regionalnego Programu Województwa Świętokrzyskiego Działanie 4.4. Zachowanie dziedzictwa kulturowego i naturalnego, w kwocie 387 424,59 złotych.

Drugi etap to przede wszystkim wymiana instalacji elektrycznej – między innymi w budynku zamontowano stylizowane żyrandole. Ponadto w ramach prac odrestaurowano sale na piętrze oraz korytarze. Posadzka i parkiety przeszły renowację, tak jak i stolarka drzwiowa wewnątrz pałacu. Wykonawca przeprowadził również prace montażowe w zakresie instalacji sieci strukturalnej. Wartość drugiego etapu to koszt rzędu 200 000,00 złotych, z czego dofinansowanie z Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu – Departamentu Ochrony Zabytków wyniosło 67 781,47 złotych.

Podczas prac trzeciego etapu w 2021 roku wyremontowano wewnętrzne schody z piaskowca wraz ze spocznikami prowadzącymi na pierwsze piętro. Wykonawca robót wyremontował również kolejne pomieszczenia w pałacu, a klatka schodowa uległa modernizacji. W trakcie prac przebudowano kolejną część instalacji elektrycznej. Koszt trzeciego etapu wyniósł 290 437,17 złotych. Na ten cel pozyskano dotację z Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu – Departamentu Ochrony Zabytków w kwocie 169 979,00 złotych.

Czwarty etap, na który w ostatnim czasie podpisano umowę, obejmuje wykonanie robót budowlanych, polegających na renowacji Pałacu w Wiśniowej. Teren przy pałacu zostanie zagospodarowany – dotychczasowe utwardzenia terenu przy budynku zostaną rozebrane, a beton przed wejściem będzie skuty. W zamian pojawi się nowe utwardzenie wokół budynku, wraz z opaską z płyt granitowych. Schody będą obłożone płytami z piaskowca. Zakres umowy obejmuje również izolację ścian – rozebranie elementów betonowych, wykonanie wykopów przy budynku, oczyszczenie powierzchni ścian, uzupełnienie ubytków, wykonanie gruntowania i powłokowej izolacji ścian oraz ułożenie folii kubełkowej. Przedmiotem umowy jest także wykonanie odwodnienia budynku – między innymi przygotowanie wykopów pod rury kanalizacji deszczowej i rury drenarskie, a także ich ułożenie oraz zamontowanie studni rewizyjnej. Ponadto wykonawca wykona inwentaryzację geodezyjną oraz opracuje dokumentację z badań archeologicznych. Koszt tego przedsięwzięcia to 459 043,77 złotych. Czwarty etap prac w Pałacu Kołłątajów w Wiśniowej obejmuje również zakup kompletnego wyposażenia do prowadzenia działalności kulturalno – edukacyjnej. Sale zostaną wyposażone w meble, stoły, krzesła, witryny i regały. Zostanie także wykonana sala ślubów oraz gabinet Hugona Kołłątaja, a w całym budynku pojawi się sprzęt AGD i RTV. Całkowity koszt zakupu wyposażenia to 313 973,99 złote. Czwarty etap został objęty dofinansowaniem z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w kwocie 383 331,00 złotych. Całkowita wartość czwartego etapu renowacji wynosi 773 017,76 złotych. Zakończenie prac planowane jest do końca czerwca tego roku.

Ponadto w ramach piątego etapu przygotowano dokumentację projektową na zagospodarowanie terenu wokół Zespołu Pałacowo-Parkowego w Wiśniowej. W ramach projektu wykonano analizę możliwości zastosowania rozwiązań prac projektowych oraz opracowanie koncepcji zagospodarowania terenu. Ponadto opracowano projekty budowlane oraz uzyskano niezbędne opinie i uzgodnienia. Wartość tego zadania wyniosła 88 560,00 złotych, która została objęta dotacją z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego w kwocie 20 000,00 złotych.